De nul-ongevallenvisie gaat uit van het principe dat alle ongevallen zijn te voorkomen. De basis hiervoor is een hoge veiligheidsstandaard en een ‘nul-visie’ in het beroepsleven. De nulongevallen-visie heeft nieuwe gezichtspunten en verschilt dus van het traditionele veiligheidsdenken.
| Traditioneel veiligheidsmanagement (preventie van ongevallen) |
Nul-ongevallenvisie |
| Nul ongevallen is een (onrealistisch) doel | Nul ongevallen is een ambitie – een reis |
| Voorkomen van ongevallen | Veiligheid creëren |
| Risicomanagement | Leiderschap op het gebied van veiligheid en business excellence |
| Veiligheid is met name een tactische en operationele uitdaging | Veiligheid is een strategische uitdaging |
| Risicoanalyse en controle vormen de basis voor veiligheidsverbeteringen | Langetermijn commitment vormt de basis voor veiligheidsverbeteringen |
| Focus op managementsystemen | Focus op cultuur, leren en systemen |
| Benchmarking op basis van retrospectieve indicatoren (zoals LTI’s) | Benchmarking op basis van prospectieve indicatoren (goede praktijken) |
| Naleving – ‘We zijn verplicht’ (extrinsieke motivatie) | Participatie – ‘We willen’ (intrinsieke motivatie) |
| Veiligheid is prioriteit | Veiligheid is een waarde |
| Veiligheid of OSH als onafhankelijke silo’s | Veiligheid is een geïntegreerd onderdeel van het werk |
| Veiligheid wordt gezien als kostenpost | Veiligheid wordt gezien als een investering |
| Veiligheid wordt geassocieerd met papierwerk en voorschriften en wordt gedragen door slechts enkele leiders | Veiligheid is inspirerend, ‘levend’ en ‘gedragen’ door alle mensen in de organisatie |
| Gedrag van werknemers (menselijke fouten) is onderdeel van het probleem | Werknemers worden aangemoedigd om met oplossingen te komen – zij vormen een onderdeel van de oplossing |
| Veilig gedrag is wenselijk | Veilig gedrag is de norm |
| Incidenten zijn fouten | Incidenten zijn mogelijkheden om te leren |
| Veiligheid wordt vormgegeven of voorgeschreven door experts | Veiligheid wordt in samenwerking met alle mensen in de organisatie ontwikkeld (lerende houding) |
| Veiligheidsmanagement moet altijd rationeel onderbouwd zijn | Veiligheidsmanagement is rationeel onderbouwd, maar ook gebaseerd op ethische waarden |
| Veiligheidscultuur is belangrijk | Een veilige en ‘rechtvaardige’ cultuur is belangrijk |
| Veiligheid en gezondheid zijn in de praktijk twee gescheiden werelden | Nul ongevallen en nul schade zijn zowel ethisch als praktisch nauw aan elkaar verbonden |
| Veiligheid is alleen van belang voor de interne organisatie (en voor de autoriteiten) | Veiligheid is ook van belang voor business partners en externe stakeholders |
| Veiligheidsverbeteringen worden op gang gebracht door interne processen (Plan, Do, Check, Act) | Veiligheidsverbeteringen worden ook op gang gebracht door te leren van ervaringen van anderen |
| Veiligheidsverbeteringen worden op gang gebracht door goede praktijken uit de sector | Veiligheidsverbeteringen worden op gang gebracht door goede praktijken van andere (ZAV) bedrijven, ook uit andere sectoren |
Nul-visie
De nul-ongevallenvisie staat in een breder perspectief van nul-doelstellingen die in de afgelopen jaren hebben bewezen effectief te zijn.
- Zero defects stamt al uit 1966. Deze visie is breed overgenomen en vormt een duidelijke business case.
- Nul (economische) verspilling (lean). Deze visie is breed aangeslagen, gestimuleerd door mondiale concurrentie en duidelijke business cases.
- Zero ‘emissions’ (geen milieu of energie verspilling – vergelijk ook met klimaatneutraal). Dit wordt aangehangen door innovatieve bedrijven die duurzaamheid zien als een business opportunity.
Ieder ongeval impliceert dat er ‘defects’ ontstaan evenals economische verspilling en vaak ook milieu- of energieverspilling. ‘Zero defects’ en ‘nul verspilling’ kunnen niet worden gerealiseerd zonder ook werk te maken van het streven naar nul ongevallen:
- Werkplekken en productieprocessen behoren te functioneren zonder ernstige verstoringen, incidenten of ongevallen
- Ongevallen horen niet bij de identiteit van de organisatie